ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦੇ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਟਕਰਾਅ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਵੀ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕੌਣ ਹਨ?
ਹਰ ਕੋਈ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਲਾਇਨ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ, ਜੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦਾ ਇਹ ਟਕਰਾਅ ਹੁਣ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਦਰਅਸਲ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਟਰੰਪ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹਿੱਲ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਐਂਟਰੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੇ ਐਂਟਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਚੀਨੀ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਤਹਿਰਾਨ ‘ਚ ਉਤਰੇ
ਇਸ ਜੰਗ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਈਰਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਚੁੱਪ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਹੁਣ ਦੋ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੀਨ ਦੇ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵਜੋਂ ਰੂਸ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਹੈ।
ਤਾਂ ਕੀ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ? ਜਵਾਬ ਹਾਂ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਿਲਕੁਲ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਰਗੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮਦਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚੀਨੀ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਰੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਂਡਰ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਉਤਰੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਭੇਜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਚੀਨ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ
ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਸੌਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੌਦਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਹਿ ਕੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਾਂਗ ਯੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹਨ। ਚੀਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਓਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੂਸ ਨੇ ਵੀ ਈਰਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਬਿਆਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਪੁਤਿਨ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਈਰਾਨ ਹੁਣ ਯੁੱਧ ਲੜੇ, ਪਰ ਕੀ ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਏਗਾ? ਕੀ ਉਹ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ? ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਨੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਈਰਾਨ ਨੇ ਰੂਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ। ਰੂਸ-ਈਰਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਰੂਸ ਤੋਂ ਫੌਜੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਰੂਸ ਚੁੱਪ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮਦਦ ਦੀ ਅਪੀਲ ਹੋਵੇਗੀ, ਰੂਸ ਵੀ ਇੱਕ ਮਦਦਗਾਰ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਸਥਿਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇੱਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਤੋਂ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਡੂਮਸਡੇ ਪਲੇਨ ਈ-4ਬੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਉਤਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੰਕਟ ਮੰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੀ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਹਨ। ਜੇ ਮੈਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਕਿ ਜੇ ਮੈਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ (ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ) ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਹਿਸਾਨ ਕਰੋ, ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰੋ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪਹਿਲਾਂ ਰੂਸ ਨਾਲ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਬਿਆਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। ਭਾਵੇਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਯੁੱਧ ਦੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪਵੇ, ਪਰ ਟਰੰਪ ਦਾ ਇਹ ਰਵੱਈਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਾਦੁਰੋ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਯੁੱਧ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਟਰੰਪ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਈਰਾਨ ਦੇ ਮਦਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਉਭਰਨਗੇ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੀ ਹੋਣਗੇ।
